Củng Lợi luôn được công nhận là một trong những nữ diễn viên xuất sắc nhất trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc. Với nghề diễn, cô đã chạm tới đỉnh vinh quang. Tuy nhiên, nữ diễn viên lại chịu rất nhiều cay đắng, điều tiếng, dị nghị của người đời trong mối tình với đạo diễn Trương Nghệ Mưu.

Vào năm 1985, Củng Lợi đỗ vào Học viện Hý kịch Trung ương Trung Quốc sau 3 lần thi. Hai năm sau, cô nhận được vai chính đầu tiên trong bộ phim Cao lương đỏ. Đây cũng là tác phẩm đầu tay của đạo diễn Trương Nghệ Mưu. Tác phẩm này đoạt hơn 10 giải thưởng lớn nhỏ trong nước và quốc tế giúp tên t.uổi Trương Nghệ Mưu đứng vào hàng ngũ những đạo diễn tài năng bậc nhất nền điện ảnh Hoa ngữ.

Trong quá trình quay phim, Trương Nghệ Mưu và Củng Lợi nảy sinh tình cảm. Khi đó đạo diễn họ Trương đã có vợ con ở quê nhà, còn Củng Lợi cũng có bạn trai. Tiêu Hoa, vợ của đạo diễn Trương Nghệ Mưu lúc đó, từng chia sẻ trên truyền thông Trung Quốc rằng vào một chiều tháng 10/1987, bà vô tình phát hiện bức thư Củng Lợi gửi cho chồng.

Trong cuốn tự truyện xuất bản năm 1992, Tiêu Hoa tâm sự: “Buổi chiều ngày 23/10/1987, là buổi chiều mãi in sâu trong ký ức tôi. Lá thư tình đó của Củng Lợi đã đ.ánh gục tôi hoàn toàn”.

Tiêu Hoa cho biết chiều hôm đó, sau khi Trương Nghệ Mưu đi làm về, như thường lệ bà thu dọn quần áo bẩn của chồng mang đi giặt, thì phát hiện trong túi có bức thư. Sợ đó giấy tờ quan trọng của chồng, bà quyết định mở ra đọc. Ngay từ dòng đầu tiên, Tiêu Hoa đã gần như c.hết lặng khi biết đây là thư tình của Củng Lợi gửi cho chồng mình, với lời ngỏ “Anh đã rời đi và mang theo trái tim của em”.

Bà nghẹn ngào: “Đã nhiều năm trôi qua, tôi không thể nhớ chính xác nội dung của bức thư. Tuy nhiên, có một câu luôn in đậm trong tâm trí tôi đó là Củng Lợi bày tỏ nguyện vọng được kết hôn cùng Nghệ Mưu. Cô ấy đã viết: Em muốn được kết hôn. Em mong anh sớm cho em một câu trả lời. Hy vọng Chúa sẽ ban phát hạnh phúc cho chúng ta. Em vẫn nhớ hình ảnh anh nằm trong vòng tay em. Hình ảnh chúng ta chuyện trò. Chúng ta vẫn còn nhiều điều chưa làm, nhiều chuyện chưa tỏ cùng nhau…. Đọc xong những dòng chữ ấy, lòng tôi tan nát”,

Trong thư, Củng Lợi còn tiết lộ thêm, cô bị bạn trai đến trường đ.ánh sau khi biết về mối quan hệ của họ. Nhà trường cũng đang cho điều tra sự việc. Sau đó, Trương Nghệ Mưu bỏ vợ và con gái nhỏ để đến với Củng Lợi. Đáng nói, Trương Nghệ Mưu và bà Tiêu Hoa kết hôn từ khi cả hai còn ở quê. Sau đó Trương Nghệ Mưu khăn gói lên thành phố theo học ở Học viện Điện ảnh Bắc Kinh. Bà là mối tình đầu của nam đạo diễn và quyết định gắn bó cả đời với bạn trai khi ông vẫn còn là một cậu thiếu niên không tiền của. Tiêu Hoa cũng chính là người đốc thúc, đề nghị Trương Nghệ Mưu theo đuổi con đường đạo diễn khi nhìn thấy tài năng hơn người của chồng.

Sau khi Trương Nghệ Mưu và Củng Lợi đường đường chính chính đến với nhau, nam đạo diễn bị dư luận chỉ trích nặng nề, còn Củng Lợi cũng bị mang danh tiểu tam suốt nhiều năm. Không chỉ vợ cũ của Trương Nghệ Mưu mà ngay cả con gái ông cũng căm hận Củng Lợi tới tận xương tủy. Rất nhiều năm sau này, khi viết hồi ký, Trương Mạt vẫn trách móc: “Vì Củng Lợi mà t.uổi thơ của tôi thiếu đi niềm vui bình dị như những đ.ứa t.rẻ khác. Sau này, cha tôi sống với ai cũng được, chỉ cần không phải là Củng Lợi”.

Bất chấp điều tiếng bủa vây, bất chấp những dị nghị của người đời, Củng Lợi và Trương Nghệ Mưu vẫn ở bên nhau. Họ liên tiếp cho ra những tác phẩm tới thời điểm hiện tại vẫn được coi là kinh điển của điện ảnh Trung Quốc như: Cúc Đậu (phim đầu tiên của Trung Quốc được đề cử Giải Oscar cho phim nước ngoài hay nhất), Đèn lồng đỏ treo cao, Thu Cúc đi kiện, Phải sống, Hội Tam Hoàng Thượng Hải…

Tên t.uổi của Trương Nghệ Mưu và Củng Lợi đã vượt ra khỏi lãnh thổ Trung Quốc, trở thành những ngôi sao của điện ảnh thế giới. Tuy vậy, danh tiếng không phải là nỗi bận tâm lớn nhất của nữ diễn viên. Trong một cuộc phỏng vấn năm 1990, Cùng Lợi thể hiện mong muốn được trở thành vợ của Trương Nghệ Mưu. Cô nói: “Đã tới lúc tôi chẳng màng chuyện đóng phim, mà chỉ muốn về nhà chồng, an phận làm dâu thảo, vợ hiền”.

Cùng Lợi còn công khai bày tỏ ước muốn kết hôn trước t.uổi 35 và sinh cho đạo diễn họ Trương 4 người con. Thế nhưng, đáp lại khao khát của Củng Lợi chỉ là sự im lặng của Trương Nghệ Mưu. Trong một cuộc trò chuyện trên truyền thông vào năm 2001, mẹ Củng Lợi cho biết, con gái bà nhiều lần đề cập tới chuyện cưới xin nhưng đều bị từ chối. Anh trai nữ diễn viên thậm chí còn tới tận phim trường hỏi Trương Nghệ Mưu kế hoạch kết hôn, nhưng vị đạo diễn này lạnh lùng trả lời: “Tôi không nghĩ tới”.

Chịu bao cay đắng, bao dị nghị và khinh miệt, cuối cùng cái mà Củng Lợi nhận được chỉ là sự từ chối phũ phàng của người tình. Suốt 8 năm bên nhau, Củng Lợi không nhận được lời cầu hôn từ người đàn ông mà cô đã bất chấp tất cả để yêu. Không còn cách nào khác, ngôi sao phim Cúc Đậu đành phải ra đi.

Sau khi chia tay Trương Nghệ Mưu, Củng Lợi kết hôn với một tỷ phú người Singapore. Cô cực kỳ kín tiếng trong mối tình này. Sau hơn một thập kỷ gắn bó, hai người chia tay. Hiện tại, Củng Lợi ở bên nhạc sĩ nổi tiếng người Pháp Jean-Michel Jarre, 72 t.uổi. Hai vợ chồng được nhiều người khen là đẹp đôi, bất chấp sự chênh lệch về t.uổi tác và sự khác biệt về văn hóa.