Theo quy định của Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất có nghĩa vụ sử dụng đất đúng mục đích theo như Giấy chứng nhận đã được cơ quan có thẩm quyền cấp.

Vì vậy, nếu muốn xây nhà trên đất ao, người dân cần thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất thông qua việc xin phép cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Theo đó, Điều 69 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP đã quy định chi tiết về trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất như sau:

1. Người sử dụng đất nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất đến cơ quan Tài nguyên và Môi trường.

Hồ sơ gồm có: Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất theo Mẫu 01 ban hành kèm theo Thông tư số 30/TT-BTNMT ngày 30.06.2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ, sổ hồng).

2. Cơ quan Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm thẩm tra hồ sơ; xác minh thực địa, thẩm định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất; hướng dẫn người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.

Đối với trường hợp nhà đầu tư nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của người đang sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư thì thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất đồng thời với thủ tục cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

3. Người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Theo Nghị định số 45/2014/NĐ-CP thì trường hợp chuyển từ đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở thuộc khu dân cư không được công nhận là đất ở sang làm đất ở, tiền sử dụng đất phải nộp bằng 50% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở với tiền sử dụng đất tính theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định chuyển mục đích của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.