Sự việc Phòng Cảnh sát hình sự Công an TPHCM tạm giữ đối tượng 

Vỏ Thị Mỷ Hạnh (SN 1997, ngụ đường Nguyễn Oanh, phường 17, quận Gò Vấp, TPHCM) để điều tra về hành vi môi giới bán dâm đang thu hút sự quan tâm lớn của dư luận.

Bên cạnh thông tin về đường dây mại dâm với nhiều tiếp viên hàng không tham gia, thông tin về họ “Vỏ” của Hạnh cũng đang gây nhiều ý kiến thắc mắc, tranh luận.

Theo thông tin từ Bộ Tư pháp, câu chuyện về họ “Vỏ” đã từng được nhắc tới cách đây tròn… 10 năm và đã được báo chí phản ánh.

Cụ thể, năm 2013, Phòng Tư pháp huyện Tam Bình (tỉnh Vĩnh Long) xác định có gần 1.100 trường hợp được cấp giấy khai sinh sai họ xảy ra trên địa bàn. Tất cả các trường hợp sai họ đều do lỗi đánh máy của ông N.V.K., cán bộ tư pháp, hộ tịch của xã Phú Thịnh từ năm 1994 đến năm 2004.

Chỉ vì một động tác đánh máy nhầm từ dấu ngã thành dấu hỏi mà cả ngàn người dân ở đây bỗng dưng đổi họ, kéo theo vô số con cháu cũng bị đổi họ theo.

Thời điểm đó, chính quyền địa phương xác định có trên 30 trường hợp sai họ “Vỏ” (Võ), 9 trường hợp sai họ “Đổ” (Đỗ), còn lại tất cả sai họ “Nguyển” (Nguyễn).

Hơn 3 năm sau ngày ông N.V.K. nghỉ hưu, lỗi đánh máy này mới được phát hiện. Từ sự nhầm lẫn này mà ông K. đã thành người “khai sinh” ra ba dòng họ mới: Nguyển, Đổ và Vỏ.

Trao đổi với báo chí năm 2013, ông K. cho biết “quen tay đánh dấu ngã thành hỏi” và “không ngờ chỉ sơ suất đánh nhầm dấu mà gây phiền hà cho nhiều người đến thế”.

Nhiều trường hợp đã tới chính quyền địa phương xin sửa tên con thành họ Vỏ (dấu hỏi) cho khớp với cha. Nhiều trường hợp vẫn chịu hoàn cảnh họ cha một đằng, họ con một nẻo.

Ông Hà Văn Ba (71 tuổi, ngụ ấp Phú An, xã Phú Thịnh) nhớ lại: “Lúc xảy ra sự việc tôi đang là tổ trưởng dân cư, nhiều người sai lắm. Mấy anh công an xã, huyện hỗ trợ nhiệt tình nên hầu hết mọi người đã chỉnh lại.

Nhưng cũng có nhiều ông bà già ít phải làm gì liên quan đến pháp lý nên để vậy. Nhiều người đến khi chết rồi mới “cải chính” tên trên bia mộ”.

Ông Lê Công Nhựt (50 tuổi, ngụ ấp Phú Thuận, xã Phú Thịnh) kể, ông có 2 con trai sinh đôi năm 1999 là Lê Hữu Thế Một và Lê Hữu Thế Hai. Tuy nhiên cả 2 con trai của ông Nhựt đều bị cán bộ tư pháp xã ghi sai tên đệm Hữu thành Hửu.

“Tên khai sinh là Hửu, nhưng giấy tờ đi học, thẻ bảo hiểm đều là Hữu. 4 năm trước, thằng Hai bị tai nạn, phải đi cấp cứu bên Cần Thơ, lúc này thẻ bảo hiểm sai tên, không dùng được.

Đang gấp thì phải chạy đi chạy lại để “đồng bộ” tên cho con mới được chi trả bảo hiểm, nên cũng bức xúc lắm”, ông Nhựt chia sẻ.

Ông Nhựt cho biết, sau sự việc, tất cả các giấy tờ của 2 con trai ông đều đã được sửa, giấy nào có chữ Hữu đều sửa thành Hửu.

“Phải sửa tất cả những giấy mà mình cho là đúng để đồng bộ với giấy khai sinh bị sai. Nên giờ cũng chẳng biết gọi cái sai là đúng hay là sai nữa”, ông Nhựt cười nói.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Trần Văn Ân – Chủ tịch UBND xã Phú Thịnh – cho biết, thời điểm mới phát hiện sự việc thì rất nhiều người bị ảnh hưởng, khó khăn khi làm các thủ tục.

Chuyện xảy ra đã lâu, người dân bị ảnh hưởng đã điều chỉnh lại đúng họ tên hoặc đồng bộ thông tin với tên khai sinh bị sai. Đến nay không còn ai gặp khó khăn khi làm thủ tục.

Thậm chí, nhiều gia đình họp bàn nhau chuyện giữ họ Võ (dấu ngã) hay đổi thành Vỏ (dấu hỏi). Nhưng nếu đổi thành họ Võ (như họ gốc) thì rất nhiều giấy tờ tùy thân, hộ khẩu, nhà đất, giao dịch ngân hàng phải thay đổi hết và sẽ mất rất nhiều thời gian. Vì thế nhiều gia đình vẫn quyết định giữ nguyên họ Vỏ.

Đến nay chưa có thông tin chính thức về quê quán của cựu tiếp viên hàng không Vỏ Thị Mỷ Hạnh, nên không rõ có thuộc trường hợp nhầm lẫn họ “Võ”- “Vỏ” như nêu trên hay không.

Tuy nhiên, lần tìm thống kê về các dòng họ của Việt Nam hiện nay chúng tôi không thấy thông tin về họ “Vỏ”.

Trao đổi với phóng viên Dân trí trưa ngày 11/8, một lãnh đạo Cục Hộ tịch, Quốc tịch và Chứng thực (Bộ Tư pháp) cho biết đến nay chưa nhận được phản ánh chính thức nào về sự việc.

Điều 6 Nghị định số 123/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch, quy định Giấy khai sinh là giấy tờ hộ tịch gốc của cá nhân.

Mọi hồ sơ, giấy tờ của cá nhân có nội dung về họ, chữ đệm, tên; ngày, tháng, năm sinh; giới tính; dân tộc; quốc tịch; quê quán; quan hệ cha, mẹ, con phải phù hợp với Giấy khai sinh của người đó.

Trường hợp nội dung trong hồ sơ, giấy tờ cá nhân khác với nội dung trong Giấy khai sinh của người đó thì thủ trưởng cơ quan, tổ chức quản lý hồ sơ hoặc cấp giấy tờ có trách nhiệm điều chỉnh hồ sơ, giấy tờ theo đúng nội dung trong Giấy khai sinh.